Bir Rüstəm pəhləvan varıymış. Yekə bir adamıymış. Elə yekəymiş

ki, hər qapıya sığışmazmış.

Bir gün Süleyman peyğəmbər deyir: “Nə ki inni-cinni var, hamısını

qonaq çağıracağam”. Hər quşdan ikisini, hər heyvandan ikisini,

hər millətdən ikisini qonaq çağırır.

Hamı gəlir, keçib oturur. Divlərin padşahı da gəlir, o da keçib

oturur. Axırda Rüstəm pəhləvan gəlir. Bir qapıya baxır, bir özünə

baxır, deyir: “Mən burdan nə təhər keçim?” Qapının bir tərəfini

uçurdur, keçir içəri.

Şeytan qaçır Süleyman peyğəmbərə deyir ki, sən Rüstəmi

qonaq çağırmışdın, o da vurdu qapını uçurtdu.

Süleyman peyğəmbər deyir:

– Günah məndədi, Rüstəmdə deyil. Rüstəmi qonaq çağıran

gərək onun qapısını da qoyaydı.

Bir padşah varmış. Bu padşahın bir oğlu olur. Mələklər bu uşağın

hər yerinə əl çəkir, bircə gözlərinə çəkmir. Uşağın adını İsgən-

dər qoyurlar. İsgəndər böyüyüb güclü bir pəhləvan olur. Qabağına

çıxan pəhləvanları qatlayıb dizinin altına qoyur. Bir gün bir pəhləvan

ona deyir ki, oğulsan, get Rüstəmə cavab ver.

İsgəndər gəlib atasından Rüstəmi xəbər alır. Atası deyir, Rüstəm

filan ölkənin pəhləvanıdı, hələ indiyətən onun qabağına çıxan

olmayıb.

İsgəndər deyir:

– Gərək gedəm, Rüstəmlə vuruşam.

Atası çox yalvar-yapış eləyir ki, gəl daşı ətəyindən tök, bu yoldan

qayıt, İsgəndər qulaq asmır, geyinib-kecinib yola düşür. Gəlib

Rüstəmin ölkəsinə çatır. Rüstəmə xəbər eləyirlər ki, bəs filan vilayətdən

İsgəndər adlı bir pəhləvan gəlib, səni davaya çağırır. Rüstəm

dava libasını geyinib ata minir, İsgəndərlə üz-üzə dayanır.

Qılınclaşırlar – bir mətləb hasil olmur. Güləşirlər – bir mətləb hasil

olmur. Rüstəm nə qədər ox atır, heç biri İsgəndərin bədəninə

batmır. İsgəndər neçə ox atır, Rüstəmi neçə yerdən yaralayır.

Axşam düşür. Razılaşırlar ki, davanı sabaha saxlasınlar.

Rüstəm gəlir öz imarətinə, yaralarına məlhəm qoydurur. Ürək

qızdırdığı adamları başına yığır, deyir:

– Bu nə sirdi – nə qədər ox atıram İsgəndərin bədəninə batmır?

Gedib bir baxıcı gətirirlər. Baxıcı deyir:

– İsgəndərin bədəninə mələklər əlini çəkib, onu ancaq gözündən

vurmaq olar.

Səhər açılır. İsgəndərlə Rüstəm yenə davaya çıxırlar. Rüstəm

oxu yaya qoyub atır. İsgəndərin iki gözünün ikisini də vurub çıxardır.

İsgəndər deyir:

– Rüstəm, əgər igidsənsə, mənə bir qalaça tikdir. Qalaçanın

içindən bir zəncir asdır, mən o zəncirdən tutub, qalaçanın içində

gəzim. Hərdən özün də gəl, söhbət eləyək, fikrim dağılsın.

Rüstəm razılaşır. Qalaçanı tikdirməyə başlayanda baxıcı deyir:

– Rüstəm, qalaçaya iki qapı qoydur. İsgəndərin yanına gedəndə

görəcəksən ki, İsgəndər qollarını qaldırıb, zənciri aşağı çəkmək

istəyir. Onda sən o biri qapıdan çıxarsan eşiyə.

Qalaça hazır olur. İsgəndər zəncirdən tutub, qalaçada gəzibdolanır.

Bir gün Rüstəm İsgəndərin yanına gəlir. Söhbət eləməyə

başlayırlar. Rüstəm görür ki, İsgəndər yavaş-yavaş qollarını yuxarı

qaldırır. Rüstəm yavaşca ikinci qapıdan eşiyə çıxır. İsgəndər zənciri

Əsatirlər, Əfsanə və Rəvayətlər